इयत्ता सहावी भूगोल
5. तापमान
सूर्यापासून पृथ्वीवर उष्णतेच्या वितरणामध्ये असमानता: (१) पृथ्वी गोल असल्याने सूर्याच्या किरण पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर लंबवत नाहीत. हे किरण काही भागात लंबवत आहेत तर काही भागात ते झुकते आहे. तर सूर्यापासून पृथ्वीवर उष्णतेचे वितरण असमान आहे. (२) तपमानाच्या वितरणानुसार पृथ्वीच्या विषुववृत्तापासून ते ध्रुव्यांपर्यंत, गरम, समशीतोष्ण आणि थंड असे तीन प्रकार आहेत. झोन विभागला आहे. . तपमानाचे असमान वितरण होण्यास कारक: (१) अक्षांश हा मुख्य घटक आहे ज्यामुळे तपमानाचे असमान वितरण होते. (२) समुद्राजवळ अक्षांश, खंडाची उंची, समुद्रसपाटीपासूनची उंची, नैसर्गिक रचना, ढगांचे आवरण, वारा, जंगलाचे संरक्षण, शहरीकरण, औद्योगिकीकरण इत्यादी घटकांचा परिणाम स्थानिक हवामानातही होतो. 3. जमीन आणि पाणी तापविणे आणि थंड करणे: (१) जमीन आणि पाणी तापविणे आणि थंड करणे यात नेहमीच भिन्नता असते. (२) माती पटकन तापते आणि पटकन थंड होते. उलटपक्षी, उशीरापर्यंत पाणी गरम होते आणि उशीरापर्यंत थंड होते. ()) परिणामी, उपखंडातील हवेचे तापमान दिवसाकाठी जास्त असते आणि रात्री किनारपट्टीच्या भागापेक्षा कमी असते. याउलट, किनारपट्टी भागात दिवसाचे हवेचे तापमान कमी असते आणि रात्रीचे तापमान जास्त असते. . आयसोदरम: (१) पृथ्वीवर समान तापमानाच्या ठिकाणांना जोडणार्या रेषाला 'समस्थानिक रेखा' म्हणतात. (२) आयसोमेट्रिक रेषा सामान्यपणे अक्षाशी समांतर असतात. ()) दक्षिण गोलार्धातील समद्विवाह रेषा अक्षाला समांतर आढळतात. उत्तर गोलार्धातील समद्विवाह रेषांमधील अंतर कमी-अधिक आढळले. म्हणून, उत्तर गोलार्धात विषुववृत्त अधिक वक्र दिसत आहे. खालील प्रश्न सोडवा
No comments:
Post a Comment
Have any doubts please comment on post